แก้ปัญหาถุงพลาสติกล้นโลกด้วยเงิน 2 บาท
งานวิจัยตีพิมพ์ในวารสาร Science เมื่อปีแล้วระบุว่าทุกปีมีขยะพลาสติกเกิดขึ้นราว 275 ล้านตันและไหลลงสู่ทะเลมากถึง 8 ล้านตัน ขยะเหล่านี้ย่อยสลายยากและหมุนเวียนอยู่ในทะเลหลายร้อยปี
นักวิทยาศาสตร์พบว่ามีนกทะเลกว่าร้อยชนิดและสัตว์เลี้ยงลูกด้วยนมในทะเลกว่า 30 ชนิดกินพลาสติกจนเป็นอันตรายถึงชีวิต โครงการสิ่งแวดล้อมของสหประชาชาติ (UNEP) ประเมินว่าแต่ละปี ขยะพลาสติกสร้างความเสียหายให้กับระบบนิเวศทางทะเลทั่วโลกถึงปีละ 2.8 แสนล้านบาท
การแก้ปัญหาขยะพลาสติกจึงกลายเป็นวาระระดับโลก UNEP เองก็เพิ่งเปิดตัวการรณรงค์เพื่อแก้ปัญหาขยะพลาสติก #CleanSeas ที่งาน World Ocean Summit ซึ่งจัดขึ้นที่บาหลีเมื่อวันที่ 22-23 กุมภาพันธ์ที่ผ่านมา โดยตั้งเป้าไปที่การกำจัดถุงพลาสติกที่ใช้ครั้งเดียวและไมโครพลาสติกในเครื่องสำอางค์ซึ่งเป็นส่วนประกอบหลักของขยะพลาสติกในทะเลภายในปี 2022
วิธีลดปริมาณถุงพลาสติกที่พิสูจน์แล้วว่าได้ผลที่สุดคือการบังคับเก็บเงินค่าถุงพลาสติก ซึ่งสามารถนำเงินมาตั้งเป็นกองทุนสนับสนุนงานอนุรักษ์ได้อีกด้วย อังกฤษเป็นประเทศล่าสุดที่นำเอาระบบเก็บภาษีถุงพลาสติกมาใช้ โดยกำหนดให้มีการเก็บเงิน 5 เพนนีหรือประมาณ 2 บาทต่อถุง
เพียง 6 เดือนหลังจากที่นำระบบนี้มาบังคับใช้ในห้างค้าปลีกขนาดใหญ่ ผลปรากฎว่าจำนวนการใช้ถุงพลาสติกลดลงถึง 83% โดยสถิติระบุว่าซุปเปอร์มาร์เก็ตขนาดใหญ่ 7 แห่งมีการใช้ถุงพลาสติกไปทั้งสิ้น 640 ล้านถุงในระยะเวลา6เดือน เมื่อเทียบกับสถิติเดิมที่มีการใช้มากถึง 7.64 พันล้านถุงตลอดทั้งปี
แนวโน้มดังกล่าวสอดคล้องกับประเทศอื่นๆ ในสหราชอาณาจักรที่ออกกฎหมายบังคับให้มีการเก็บภาษีถุงพลาสติกก่อนหน้านี้แล้ว โดยเวลส์เริ่มดำเนินการมาตั้งแต่ปี 2554 ตามมาด้วยไอร์แลนด์เหนือในปี 2556 และ สก็อตแลนด์ในปี 2557 ซึ่งทุกประเทศต่างเห็นการลดปริมาณการใช้ถุงพลาสติกอย่างเห็นได้ชัดภายในปีแรกของการเก็บภาษีถุงพลาสติกตั้งแต่ 76% 71% และ 80% ตามลำดับ
ระบบภาษีดังกล่าวถูกนำมาบังคับใช้กับห้างค้าปลีกขนาดใหญ่ที่มีลูกจ้าง 250 คนขึ้นไปในอังกฤษ โดยห้างค้าปลีกทุกแห่งจะต้องเก็บเงินค่าถุงพลาสติกอย่างน้อย 2 บาทต่อถุงพลาสติกชนิดใช้แล้วทิ้งหนึ่งถุง ภายใน 6 เดือนหลังมีการเก็บภาษีรัฐบาลอังกฤษเปิดเผยข้อมูลที่น่าสนใจดังนี้
-
ห้างค้าปลีกขนาดใหญ่ที่มีการขึ้นทะเบียนทั้งหมดจำหน่ายถุงพลาสติกแบบใช้แล้วทิ้งไปทั้งสิ้น 1.1 พันล้านถุง
-
มีรายได้จากการจำหน่ายถุงพลาสติกไปทั้งสิ้น 41.3 ล้านปอนด์หรือราว 1,800 ล้านบาท
-
เงินรายได้ราวสองในสามหรืออย่างน้อย 29.2 ล้านปอนด์หรือกว่า 1,200 ล้านบาทถูกบริจาคให้องค์กรการกุศลหรือกลุ่มอาสาสมัครในชุมชนที่ทำงานทางด้านสิ่งแวดล้อม การศึกษา สาธารณสุข และศิลปะ
รัฐมนตรีว่าการกระทรวงสิ่งแวดล้อมของอังกฤษ Therese Coffey กล่าวว่าเรื่องดังกล่าวนับเป็นข่าวดีมากๆที่จำนวนการใช้ถุงพลาสติกลดลงอย่างเหลือเชื่อ เพราะนั่นหมายความว่า เราสามารถลดค่าใช้จ่ายในการจัดเก็บ การจัดการหาที่ทิ้งขยะ และที่สำคัญท้องทะเลจะมีความสะอาดและปลอดภัยสำหรับสิ่งมีชีวิตอื่นๆมากยิ่งขึ้น
อย่างไรก็ตามสมาคมอนุรักษ์ทะเลแห่งสหราชอาณาจักรเรียกร้องว่าอังกฤษควรยกเลิกข้อยกเว้นสำหรับร้านค้าขนาดเล็ก เพราะเวลส์และสก็อตแลนด์ก็ไม่มีข้อยกเว้นดังกล่าว ซึ่งหากร้านค้าปลีกทั่วไปทุกขนาดมีการเก็บภาษีถุงพลาสติกด้วย จำนวนการใช้ถุงพลาสติกแบบใช้แล้วทิ้งน่าจะลดลงมากกว่านี้
สำหรับตัวอย่างประเทศเพื่อนบ้านที่เริ่มมีการเก็บภาษีถุงพลาสติกคืออินโดนีเซีย ซึ่งนับเป็นหนึ่งในประเทศที่ทิ้งขยะลงทะเลมากที่สุดเป็นอันดับสองของโลก (อันดับหนึ่งคือจีน สามฟิลิปปินส์ สี่เวียดนาม และห้าประเทศไทย) กระทรวงสิ่งแวดล้อมของอินโดนีเซียเริ่มเก็บภาษีถุงพลาสติกในร้านค้าปลีกใน 23 เมืองขนาดใหญ่ทั่วประเทศเมื่อต้นปี 2559 ที่ผ่านมา โดยเก็บค่าถุงพลาสติกทุกประเภทราวถุงละ 50 สตางค์ และตั้งเป้าว่าจะนำเงินดังกล่าวมาตั้งเป็นกองทุนเพื่อช่วยจัดการขยะและสนับสนุนงานขององค์กรเอกชนด้านต่างๆ มีตัวเลขระบุว่าภายในหนึ่งเดือนหลังมีการเก็บเงิน จำนวนถุงพลาสติกในเมืองต่างๆลดลงโดยเฉลี่ยถึง 40% กลุ่มอนุรักษ์หลายแห่งให้ความเห็นว่าค่าภาษีถุงละ 50 สตางค์นั้นถูกเกินไป และทางร้านค้าควรมีส่วนร่วมรณรงค์มากกว่านี้
ในส่วนของประเทศไทย โครงการ Chula Zero Waste หรือ จุฬาปลอดขยะ ได้เริ่มต้นรณรงค์ให้คนหันมาใช้ถุงผ้าและงดรับถุงพลาสติกเมื่อซื้อของสินค้าน้อยชิ้นในร้านสะดวกซื้อจำนวน 11 แห่งภายในมหาวิทยาลัย ซึ่งแม้การรณรงค์จะได้ผลพอสมควรคือสามารถลดจำนวนถุงพลาสติกลงได้เกือบครึ่งหนึ่งจากเดือนละประมาณ 130,000 ถุงเหลือราวๆ 70,000 ถุงภายในระยะเวลาสามเดือน แต่ปรากฎว่าวิธีที่ได้ผลที่สุดก็คือการเก็บเงินค่าถุงพลาสติกในราคาถุงละ 2 บาทแทนการแจกฟรี ซึ่งปรากฎกว่าหลังจากเริ่มเก็บค่าถุงในเดือนกุมภาพันธ์ที่ผ่านมา จำนวนถุงพลาสติกลดลงจากเดือนมกราคมที่ใช้รวมกันราวๆ 70,200 ถุงเหลือเพียง 16,700 ถุง หรือลดลงถึง 76% ภายในระยะเวลาแค่เดือนเดียว
กลไกที่น่าสนใจอีกอย่างของการเก็บภาษีถุงพลาสติกคือเงินทุนที่สามารถนำมาใช้ในการให้การศึกษา สนับสนุนองค์กรชุมชน และส่งเสริมให้มีการจัดการลดขยะอย่างเป็นระบบได้ เช่นกรณีของประเทศอังกฤษคาดว่าจะสามารถเก็บเงินจากภาษีถุงพลาสติกได้รวมกันสูงกว่า 3,500 ล้านบาทต่อปี
หากประเทศไทยต้องการจะหลุดจาก 10 อันดับแรกของประเทศที่สร้างขยะลงสู่ทะเลมากที่สุดในโลก กรมทรัพยากรทางทะเลและชายฝั่งได้เปิดเผยตัวเลขว่าเราต้องลดขยะลงให้ได้ราว 60,000 – 160,000 ตันต่อปี หรือโดยเฉลี่ยเราต้องลดขยะพลาสติกลงให้ได้อย่างน้อยปีละ 11,000 ล้านชิ้น
สิ่งจำเป็นเร่งด่วนที่รัฐบาลควรผลักดันคือการออกกฏหมายให้ร้านค้าปลีกทุกประเภทเก็บภาษีถุงพลาสติก รวมถึงภาชนะพลาสติกทุกประเภท สำหรับภาชนะพลาสติกที่สามารถรีไซเคิลได้ก็น่าจะนำระบบเงินมัดจำมาใช้เพื่อเป็นหลักประกันว่าจะสามารถจัดเก็บและนำกลับไปผลิตใหม่ได้อย่างมีประสิทธิภาพ
บทเรียนจากทั่วโลกพิสูจน์มาแล้วในกรณีของถุงพลาสติกว่า เงินแค่ 2 บาทสามารถเปลี่ยนพฤติกรรมของผู้บริโภคได้เห็นผลกว่าการรณรงค์สร้างจิตสำนึกเป็นไหนๆ เลิกจัดอีเวนต์แจกถุงผ้าแล้วมาช่วยกันผลักดันให้มีกฎหมายภาษีถุงพลาสติกกันเถอะ
ตีพิมพ์ครั้งแรกในเว็บไซด์มูลนิธิโลกสีเขียว 3 เม.ย. 2017
อ้างอิง
England’s plastic bag usage drops 85% since 5p charge introduced ใน The Guardian 30 July 2016 https://www.theguardian.com/environment/2016/jul/30/england-plastic-bag-usage-drops-85-per-cent-since-5p-charged-introduced
Indonesia’s plastic bag tax not enough, say experts ใน Southeast Asia Globe 16 September 2016 http://sea-globe.com/indonesia-plastic-bag-tax/
Plastic waste inputs from land into the ocean (2015) โดย Dr Jenna R. Jambeck College of Engineering University of Georgia http://jambeck.engr.uga.edu/landplasticinput
If you desire to obtain a good deal from this post then you have to apply these techniques to your won web site. Marty Noby Blaire
Everything is very open with a precise description of the issues. Andrei Padriac Cristen
Absolutely stimulating points you have remarked, thanks a lot for publishing. Aretha Keefer Steward
Hello. This post was extremely fascinating, especially because I was investigating for thoughts on this subject last Sunday. Sandi Aldus Christoffer
Searching for the best fitness watch in India under 2000, 3000, 5000 etc, this is the place where you can get the best fitness tracker in India. Lisbeth Quintus Verdi
I genuinely enjoy studying on this website, it has great articles. “Beware lest in your anxiety to avoid war you obtain a master.” by Demosthenes. Bonnie Raymund Rube
If some one needs expert view on the topic of blogging then i propose him/her to go to see this website, Keep up the nice work. Adore Marcos Butch
Now those are some colorful and artsy planters. MY daughter would love to do this kind project. Jaquelyn Alvis Leone
What a material of un-ambiguity and preserveness of precious experience concerning unpredicted emotions. Jeralee Hugibert Burack
Way cool! Some extremely valid points! I appreciate you penning this post and the rest of the site is really good. Georgianne Cheston Davis
The time to read or check out the content material or web-sites we have linked to beneath. Alexandrina Hazlett Andrej
I really like and appreciate your blog article. Really looking forward to read more. Awesome. Prudy Sanson Desirae
Very handful of web sites that come about to be in depth below, from our point of view are undoubtedly effectively really worth checking out. Janith Horst Izaak
Buna dimineata domnule Mandrasescu, cu voia dumneavoastra as dori sa-i raspund domnului Filipas aici. Va multumesc. Minna Wald Hamid
Wow, this article is good, my younger sister is analyzing these kinds of things, so I am going to inform her. Maisey Birch Sayce
I really liked your article. Really thank you! Really Cool. Emiline Vaughan Harsho
There is definately a great deal to know about this issue. I like all of the points you have made. Chloe Hernando Joselyn
I regard something genuinely special in this website. Ebonee Linn Pylle
Nullam fringilla commodo porttitor. Nunc sollicitudin turpis neque, eu venenatis neque tempor ornare. Lorianne Cordell Virginie
Great article. I will be going through a few of these issues as well.. Fidela Ernie Burnie
One of our guests lately suggested the following website. Hayley Mendy Thorsten
generic cialis 20mg x 15 tabs cialis cialis what age
viragecialis cheap cialis professional cialis paypal bezahlen
cialis and no prescription buy cialis no prescription cialis insurance coverage
ebay cialis cialis samples free cialis 20 mg
generis cialis is cialis from india safe ? cialis soft tablets
cialis\\ cialis doesn\’t work cialis20mg